Samo-prowadzące się samochody oraz sprzątające roboty nie są dziś jedynie wytworem wyobraźni rozmarzonych naukowców. Roboty, automatyzacja i sztuczna inteligencja (z ang. Artificial Intellignece – AI) mają coraz większy wpływ na nasze życie. A także pracę.
Czy roboty przejmą Twoją firmę?
„Czy Industry 4.0 – Czwarta Rewolucja Przemysłowa – jest dla Ciebie szansą czy zagrożeniem?” Takie pytanie zadano niedawno studentom w Niemczech. Jaka była ich odpowiedź? Otóż większość, bo aż 65%, postrzega automatyzację i sztuczną inteligencję jako swoją szansę. Taki wynik może się wydawać zaskakujący, zważywszy na to, że roboty i inteligentne systemy pracy mogą się przecież przyczynić do znacznej redukcji miejsc pracy. A jak Ty się odnajdujesz w nowoczesnym świecie? Czy perspektywa zatrudniania robotów przeraża Cię? Czy zastanawiałeś się kiedyś, jaki wpływ na Twoją własną firmę będzie miała sztuczna inteligencja? Z pewnością powinieneś to zrobić. Ponieważ wcześniej czy później, to z na pewno nastąpi. Lecz zacznijmy od początku…
Co to jest sztuczna inteligencja?
Ludzie od dawna interesowali się tworzeniem inteligentnych automatów. Już w starożytnej Grecji wierzono, że bóg ognia i kowali – Hefajstos – skonstruował w swej kuźni mechaniczne złote posągi, które wyglądały jak młodzi ludzie i miały mu usługiwać. Z nadejściem Rewolucji Przemysłowej w XIX wieku, mit ten stał się rzeczywistością: zaczęto tworzyć coraz bardziej nowoczesne maszyny, które miały za zadanie usprawnić pracę w fabrykach.
Z nadejściem Rewolucji Przemysłowej mit o sługach-automatach stał się rzeczywistością… (phonlamaiphoto / adobe.stock.com)
Jednak samo słowo „robot” pojawiło się dopiero w roku 1920, kiedy to czeski pisarz Karel Čapek stworzył swoje najbardziej znane dzieło, sztukę „R.U.R.” („Roboty Uniwersalne Rossuma”), które natychmiast stało się wielkim hitem. Lecz roboty przemysłowe XIX i początku XX wieku nie były jeszcze tak naprawdę „inteligentne”. Wykonywały zadania, do których je zaprogramowano, lecz nie miały żadnej zdolności do samodzielnego uczenia się.
Roboty przyszłości: inteligencja i zdolność maszyn do nauki
Dopiero w latach 50-tych XX wieku systemy komputerowe zaczęły przetwarzać dane w nowatorski sposób i sztuczna inteligencja stała się faktem. Od tego czasu zaczęto trenować maszyny w różnych dziedzinach nauki i przemysłu, aby samodzielnie uczyły się. Przykładem tego jest używanie automatycznych programów do tłumaczeń i przetwarzania języka, a najbardziej znanym tego typu narzędziem jest Tłumacz Google. Nieco inne wynalazki – takie jak roboty mówiące – mogą nawet do pewnego stopnia zastąpić pracownika obsługi klienta.
Sztuczną inteligencję wykorzystuje się też do tworzenia prognoz na podstawie obszernych zestawów danych, takich jak na przykład na rynku papierów wartościowych. Lecz nie dajmy się zwieść: roboty przyszłości wcale nie muszą wyglądać jak ludzie. Prawda jest taka, że zazwyczaj są to bardziej lub mniej skomplikowane programy, których można używać na komputerach i urządzeniach mobilnych. Lecz jedno jest pewne: roboty przyszłości na pewno będą coraz bardziej inteligentne.
A im bardziej są inteligentne, tym większą odpowiedzialność można im powierzyć. Mimo to, nawet najinteligentniejsze maszyny robią po prostu to, co im się każe i mogą się nauczyć tylko tego, czego je nauczymy. Świetna sprawa. I wszystko to wyglądałoby bardzo pięknie, gdyby chodziło jedynie o składanie części samochodów w fabryce. Lecz co z samodzielnym prowadzeniem samochodu przez robota? Jakich zasad powinniśmy go nauczyć? Wyobraźmy sobie sytuację, w której robot musi wybrać mniejsze zło: czy ma zabić swojego pasażera, czy raczej wjechać w grupę kobiet w ciąży.
Czy rzeczywiście powinniśmy tak wyszkolić robota, aby zawsze, ponad wszystko chronił życie swojego pasażera? Odpowiedź na tak trudny moralny dylemat nie istnieje. Pewne jest tylko jedno: inteligentne maszyny trzeba nauczyć zasad etycznych. Szczególnie zanim powierzy im się odpowiedzialności godne ludzi.
Roboty w miejsce ludzi
Korzyści z zatrudniania robotów w miejsce pracowników są oczywiste: maszyny nie potrzebują snu, jedzenia i innych rzeczy niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania żywego organizmu. O ile nie zostały błędnie zaprogramowane, nie popełniają też błędów. Jest już wiele przedsiębiorstw, które wykorzystują pracę robotów zamiast ludzi, a ich liczba nieustannie rośnie.
Lecz co z ludźmi, którzy zostali w ten sposób zastąpieni? Czy uda im się znaleźć nową pracę? Czy zdobędą środki na życie? Idee takie jak bezwarunkowy dochód podstawowy, który miałby być wypłacany każdemu obywatelowi, wzywają do przemyślenia założeń kapitalizmu i obecnego systemu ekonomicznego. Bill Gate proponuje podatek od robotów jako rekompensatę dla tych, którzy utracili swoją pracę na rzecz robotów. I nie wierzy on, że nadszedł już czas, kiedy sztuczna inteligencja jest warta wprowadzenia w każdej bez wyjątku firmie.
Nawet najinteligentniejsze maszyny robią po prostu to, co im się każe: mogą się nauczyć tylko tego, czego je nauczymy. (phonlamaiphoto / adobe.stock.com)
Jak sztuczna inteligencja zmieni Twoją firmę?
Autorzy opracowania „Sztuczna inteligencja i automatyzacja, a ekonomia” (Artificial Intelligence, Automation, and the Economy) opublikowanego przez Biały Dom w roku 2016 twierdzą:
Najprawdopodobniej, mimo szerokiego wykorzystania nowych technologii, wciąż niezbędne będzie zaangażowanie ludzi w wykonywaniu zadań. Wielu ekspertów przemysłowych nazywa technologie SI „rozszerzoną inteligencją”, podkreślając jej rolę jako wspomagającą i poszerzającą wydajność, a nie jako alternatywę dla pracy ludzi.
Jeśli wierzyć tym przewidywaniom, to roboty nigdy w pełni nie zastąpią ludzi. Bardziej prawdopodobny jest scenariusz „rozszerzonej inteligencji”, gdzie ludzie i inteligentne systemy będą pracować razem tworząc pewnego rodzaju ekonomiczną symbiozę. Tak jak to ma miejsce dzisiaj, gdy wykorzystujemy różne inteligentne programy i aplikacje.
SI pomoże Ci podejmować lepsze decyzje w oparciu o swoje dane. Podobnie jak obecnie inteligentna księgowość. (vede / adobe.stock.com)
Co rozszerzona inteligencja może dać Tobie i Twojej firmie? Bardzo wiele: inteligentne systemy mogą pomóc Ci w zautomatyzowaniu zadań cyklicznych oraz w podejmowaniu lepszych decyzji w oparciu o zarejestrowane dane.
Lecz do pewnego stopnia systemy te zawsze będą wymagały Twojego zaangażowania i uwagi. Podobnie jak dziś Twój samochód, laptop czy smartfon.
Co sądzisz o sztucznej inteligencji? Czy rewolucja przemysłowa 4.0 oraz perspektywa zatrudniania robotów bardziej Cię przeraża czy cieszy?
Pozdrawiam, zistemo
